దార్శనికుడు హోమీ జహంగీర్ భాభా

 (నేడు భాభా జయంతి)

యం.రాం ప్రదీప్

ప్రముఖ శాస్త్రవేత్త ఆల్బర్ట్ ఐన్స్టీన్ అన్నట్లు సైన్సుని మానవ వినాశనానికి కాకుండా, మానవ వికాసానికి ఉపయోగించుకోవాలి.ఈ మాటలని అక్షరాల పాటించిన వారిలో హామీ జహంగీర్ భాభా ఒకరు.

భారతదేశం యెుక్క అణు కార్యక్రమం యెుక్క పితామహుడిగా భావించబడతారు. భాభా ఒక ప్రముఖ కుటుంబంలో జన్మించారు, తద్వారా ఆయన దిన్షా మానెక్‌జీ పెటిట్, మహమ్మద్ ఆలీ జిన్నా, హోమీ  భాభా మరియు డోరబ్ టాటాతో సంబంధం కలిగి ఉన్నారు. ఆయన ఆరంభ విద్యను బొంబాయి పాఠశాలలో మరియు రాయల్ ఇన్స్టిట్యూట్ ఆఫ్ సైన్సు వద్ద పొందిన తరువాత, అతను మెకానికల్ ఇంజనీరింగ్ అభ్యసించటానికి కేంబ్రిడ్జ్ విశ్వవిద్యాలయం యెుక్క కైస్ కళాశాలకు హాజరైనారు. మెకానికల్ ఇంజనీరింగ్ పొందిన తరువాత, మ్యాథమెటిక్స్ ట్రిపోస్‌ను పూర్తి చేయడానికి పాల్ డిరాక్ వద్ద అభ్యసించారు. ఈ మధ్యలో, అతను కావెండిష్ లేబరేటరీలో ఫౌలర్ వద్ద సిద్ధాంతపరమైన భౌతికశాస్త్రంలో డాక్టరేట్ కొరకు పనిచేస్తూ ఇక్కడ పనిచేశారు. ఈ సమయంలో, ఆయన కాస్మిక్ కిరణాల యెుక్క శోషణగుణం మరియు ఎలక్ట్రానుల ధారాళ ఉత్పత్తిలో బలమైన పరిశోధనను చేశారు. తరువాత, ఆయన కాస్మిక్  కిరణాల ప్రవాహం సిద్ధాంతాల మీద విస్తారంగా ఆమోదించబడిన పరిశోధనాల క్రమాన్ని ప్రచురించారు.

భాభా భారతదేశంలో సెలవలకు వచ్చినప్పుడు రెండవ ప్రపంచ యుద్ధం  ఆరంభమయ్యింది. యుద్ధం ముగిసే వరకూ భారతదేశంలో ఉండడానికి నిశ్చయించుకున్నాడు. ఈ మధ్యలో, ఆయన ఇండియన్ ఇన్స్టిట్యూట్ ఆఫ్ సైన్స్ బెంగుళూరులో ఒక పదవిని పోషించారు, దీనికి నేతృత్వం నోబెల్ పురస్కార గ్రహీత  రామన్ వహిస్తున్నారు. సంస్థలో అతను కాస్మిక్ రే రిసర్చ్ యూనిట్‌ను స్థాపించారు, మరియు పాయింట్ పార్టికల్స్ యెుక్క కదలిక సిద్ధాంతం మీద పనిచేయటం ఆరంభించారు. 1945లో, అతను బొంబాయిలోని టాటా ఇన్స్టిట్యూట్ ఆఫ్ ఫండమెంటల్ రీసెర్చ్‌ను మరియు అటామిక్ ఎనర్జీ కమిషన్ ఆఫ్ ఇండియాను స్థాపించాడు. 1950లలో, భాభా ఇంటర్నేషనల్ అటామిక్ ఎనర్జీ ఫోరంలలో భారతదేశం తరుపున ప్రాతినిధ్యం వహించారు మరియు 1955లో జెనీవా, స్విట్జంర్లాండ్‌లో అణుశక్తి యెుక్క శాంతియుతమైన ఉపయోగాల మీద జరిగిన ఐక్యరాజ్యసమితి సమావేశంలో అధ్యక్షడిగా ఉన్నారు. భారతదేశ ప్రభుత్వంచే పద్మభూషణ్ పురస్కారాన్ని 1954లో పొందారు.

ఆయన భారత మంత్రిమండలి యెుక్క సాంకేతిక సలహాదారు సంఘం యెుక్క సభ్యుడిగా ఉన్నారు మరియు విక్రమ్ సారాభాయితో కలసి ఇండియన్ నేషనల్ కమిటీ ఫర్ స్పేస్ రీసెర్చ్ ఏర్పరచారు. జనవరి 1966లో, ఇంటర్నేషనల్ అటామిక్ ఎనర్జీ ఏజన్సీ యెుక్క సాంకేతిక సలహాదారు సంఘం సమావేశానికి హాజరుకావటానికి వియన్నా, ఆస్ట్రియా వెళుతూ భాభా విమాన ప్రమాదంలో మోంట్ బ్లాంక్ వద్ద మరణించారు.

భాభా అతని ఆరంభ విద్యను బొంబాయిలోని కథడ్రల్ గ్రామర్ పాఠశాలలో పొందారు, అది తరువాత 1922లో కథడ్రల్ అండ్ జాన్ కోన్నన్ పాఠశాలగా జాన్ కోన్నన్ పాఠశాలతో విలీనం చెందిన తరువాత అయ్యింది, దీనిని నగరం యెుక్క స్కాటిష్ ఎడ్యుకేషన్ సొసైటీచేనిర్వహించబడుతోంది. అతను ఆనర్స్‌తో సీనియర్ కేంబ్రిడ్జ్ ఎగ్జామినేషన్ ఉత్తీర్ణుడయిన తరువాత 15 ఏళ్ళ వయసులోనే ఎల్ఫిన్స్‌టన్ కళాశాలలో ప్రవేశించారు. అతను రాయల్ ఇన్స్టిట్యూట్ ఆఫ్ సైన్స్ 1927 వరకూ హాజరైనారు, దాని తరువాత కేంబ్రిడ్జ్ విశ్వవిద్యాలయం యెుక్క కైస్ కళాశాలలో చేరారు, ఆయన మామయ్య దోరబ్ టాటా గతంలో ఇక్కడ చదువుకున్నారు.అతని తండ్రి మరియు మామయ్య దోరబ్ టాటా యోచన ప్రకారం భాభా ఇంజనీరింగ్ డిగ్రీని కేంబ్రిడ్జ్ నుండి పొందిన తరువాత భారతదేశానికి తిరిగి రావాలని ఇక్కడ జంషెడ్‌పూర్‌లోని టాటా ఐరన్ అండ్ స్టీల్ కంపెనీలో చేరాలని అనుకున్నారు.

భాభా తండ్రి అతని కుమారుని యెుక్క స్థితిని అర్థం చేసుకున్నాడు, మరియు అతను కనుక మెకానికల్ సైన్సుల ట్రిపోస్ పరీక్షలో ప్రథమ తరగతిలో ఉత్తీర్ణుడయితే గణితశాస్త్రంలో అధ్యయనం చేయడానికి ధనాన్ని ఇస్తానని ఒప్పుకున్నాడు. భాభా ట్రిపోస్ పరీక్షను జూన్ 1930లో వ్రాసి మొదటి తరగతిలో ఉత్తీర్ణుడయ్యాడు. తరువాత, అతను, అతని గణితశాస్త్ర అధ్యయనాలను పాల్ డిరాక్ పర్యవేక్షణలో చేశాడు, ఈ లుకాసియన్ గణితశాస్త్ర అధ్యాపకుడికి 1933లో ఎర్విన్ స్చోరోడింజర్‌తో కలసి "అణుసిద్ధాంతం యెుక్క నూతన ఉత్పాదక ఆకృతుల యెుక్క అన్వేషణకు" భౌతికశాస్త్రంలో నోబెల్ పురస్కారాన్ని పొందారు. ఆ సమయంలో, ఆ ప్రయోగశాల అనేక శాస్త్రీయ విజయాలకు కేంద్రంగా ఉంది. జేమ్స్ చాడ్విక్ న్యూట్రాన్‌ను, జాన్ కాక్‌క్రోఫ్ట్ మరియు ఎర్నెస్ట్ వాల్టన్ అధిక-శక్తివంతమైన ప్రోటాన్లను మారిన లీథియంతో కనుగొన్నారు, మరియు పాట్రిక్ బ్లాకెట్ మరియు గ్యుసెప్పె ఒచ్చియాలిని ఉపయోగించి ఎలెక్ట్రాన్ జంట ఉత్పత్తిని మరియు గామా ప్రసరణచే ప్రవాహాలను మేఘపు గదులను ఉపయోగించి ప్రదర్శించారు. 1931–1932 విద్యా సంవత్సర సమయంలో, భాభా ఇంజనీరింగ్‌లో సాలోమన్స్ ఉపకారవేతనాన్ని పొందాడు.

 1932లో, అతను మొదటి తరగతి మ్యాథమెటికల్ ట్రిపోస్ మీద పొందాడు మరియు గణితశాస్త్రంలో విద్యార్థి ఉపకారవేతనంగా రౌస్ బాల్ పురస్కారం పొందాడు.

1909 అక్టోబర్ 30న జన్మించిన

భాభా 1966 జనవరి 24న తుదిశ్వాస విడిచారు.భారత దేశంలో పరిశోధనా రంగం పుంజుకోవాలి.అందుకు ప్రభుత్వాలు విస్తృతంగా పరిశోధనా సంస్థలు ఏర్పాటు చేసి నిధులు మంజూరు చేయాలని ఆయన తెలిపారు.ఆయన మరణానంతరం, అతని గౌరవార్థం ముంబైలోని అటామిక్ ఎనర్జీ ఎస్టాబ్లిష్‌మెంటును భాభా అటామిక్ రీసెర్చ్ సెంటర్‌గా మార్చారు. భారతదేశంలోని ఊటీలో రేడియో టెలిస్కోప్ నెలకొల్పడం అతని చొరవ కారణంగా 1970 లో వాస్తవ రూపం దాల్చింది. హోమి భాభా ఫెలోషిప్ కౌన్సిల్ 1967 నుండి హోమి భాభా ఫెలోషిప్లను ఇస్తోంది. అతని పేరుతో ఇండియన్ డీమ్డ్ విశ్వవిద్యాలయానికి హోమి భాభా నేషనల్ ఇన్‌స్టిట్యూట్. గా ముంబైలో హోమి భాభా సెంటర్ ఫర్ సైన్స్ ఎడ్యుకేషన్ లు ప్రారంభమైనాయి.

9492712836